Шупашкар районӗнче Уйкасра пурӑнакансем ял уявне клубра паллӑ тунӑ. Кӑҫал вара уява урӑх ҫӗрте – сцена ҫинче – йӗркеленӗ. Ӑна вӗсем хӑйсен вӑйӗпе хӑпартнӑ. Ку ӗҫе ял ҫыннисем пурте хутшӑннӑ. Ялта 100 ытла ҫын кӑна пурӑнать.

Клуб тӑррине улӑштарсан стройматериал каштах юлнӑ. Уйкассем унпа сцена тума шухӑшланӑ. Хӑш-пӗр материала хӑйсем туяннӑ. Ҫамрӑксем ӗҫленӗ, ваттисем канашпа пулӑшнӑ. Пӗрле тӑрӑшсан ӗҫ те кал-кал каять. Кӗҫех сцена та хатӗр пулнӑ. Кун пек ял уявне ирттерме та лайӑхрах.

Хальхинче сцена умне, клубрипе танлаштарсан, ҫынсем нумайрах пухӑнайнӑ. Сценӑшӑн уйрӑмах ялти «Мерчен» ансамбль тата ача-пӑча савӑнать. Ара, унта халӗ юрлама-ташлама, выляма пулать-ҫке-ха.

Чӑваш Енре ялсенчи старостӑсене статус парӗҫ. Ку таранччен унашкалли пулман. ЧР Юстици министерстви хатӗрленӗ саккун проектне ЧР Министрсен Кабинечӗ ӗнер ырланӑ.

Чӑваш Енре ял старостисен институчӗ пӗрремӗш ҫул кӑна мар ӗҫлет. Анчах саккунра вӗсен право статусне ҫырман.

Саккун проектне йышӑннӑ хыҫҫӑн старостӑсен полномочисем тата срок полномочийӗсем пулӗҫ. Вӗсен тӗп тивӗҫӗ тӳре-шарапа вырӑнти халӑх хушшинче ҫыхӑну йӗркелесси пулать.

Старостӑсене пухура муниципалитет органӗсен элчисемпе пӗрле палӑртӗҫ. Вӗсен 2 ҫултан кая мар (анчах 5 ҫултан ытла мар) ял старостин тивӗҫӗсене пурнӑҫлама тивӗ.

Палӑртмалла: халӗ республикӑра 1,7 пин ытла ҫын ҫак «должноҫра» ӗҫлет.

Чӑваш Енри хӑш-пӗр районта кайӑк-кӗшӗк грипне тупса палӑртнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтерсех тӑчӗ-ха. Чирлӗ чӑхсемлӗ территорисенче карантин тесе те йышӑнчӗҫ. Ун пеккине ҫак эрнере Ҫӗрпӳ хулинче те палӑртнӑччӗ. Чирлӗ чӑхсемлӗ хуҫалӑхсенче ҫеҫ мар, ҫывӑхри территорисенче те чир сарӑласран асӑрханмалли мерӑсем йышӑннӑччӗ.

Сӑмах май, чир Чулхула облаҫӗнчен сутма илсе килнӗ чӑх-чӗп урлӑ ҫакланма пулатрнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Апла-и, капла-и, халӗ тӗп тӗллев — кайӑк-кӗшӗк грипне малалла сарӑлма чарасси.

Комсомольски тата Патӑрьел районӗсенче чирлӗ чӑхсене тата вӗсен ҫӑмартисене халӑхран пуҫтарма тытӑннӑ. Кайӑк-кӗшӗке тата ҫӑмартана утилизацилӗҫ.

Чирлӗ чӑхпа унӑн ҫӑмартишӗн хыснаран укҫа тӳлеме пӑхса хӑварнӑ. Пӗр килограм чӗрӗ виҫешӗн 55 тенкӗ те 60 пус саплаштарӗҫ, 10 ҫӑмарташӑн — 29 тенкӗ те 70 пус.

Куславкка районӗнчи суд пристав-исполнителӗсем ҫӑлтан шыв ӑсма чарнӑ. Ҫак утӑма вӗсем суд йышӑнӑвне пурнӑҫланӑ май тунӑ.

Суд приставӗсен федераци службин Чӑваш Енри управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Кунер ял тӑрӑхӗнчи Ҫатрӑк, Услӑх, Ҫӗньял, Кунер, Катӗркасси ялӗсенчи ҫӑлти шыва ӗҫме юрамасть.

Асӑннӑ ялсенче шыв колонкӑра мар иккен. Ҫӑлти шыв вара гигиена тӗлӗшӗнчӗн йӗркеллӗ мар — ҫакна микробиологи тӗрӗслевӗ вӑхӑтӗнче ҫирӗплетсе панӑ. Тӗпчев шывра вар-хырӑм бактерийӗ пуррине кӑтартнӑ. Кунер ял тӑрӑхӗ кӑлтӑка пӗтерме шантарнӑ, анчах кун валли ӑна вӑхӑт кирлӗ-мӗн. Суд йышӑнӑвне пурнӑҫа кӗртекен приставсем

вырӑнти тӳре-шара шыв пахалӑхне лайӑхлатнипе лайӑхлатманнине тӗрӗслесе тӑма шантараҫҫӗ.

Шупашкар районӗнчи Котеркасси ялӗнче пурӑнакансем уйри ҫӗр пайӗсем патне пыма май ҫуккишӗн пӑшӑрханаҫҫӗ. Ял ҫыннисем ҫак ыйтупа районӑн прокурорӗ Зелфинас Карама патне ҫитнӗ.

Пысӑк йышран тӑракан ушкӑн алӑ пуснӑ ҫӑхавра палӑртнӑ тӑрӑх, «Новочебоксарский» теплица комплексне тӑвакансем ял ҫыннисен ҫӗр пайӗсем патне каякан ҫула карта тытса хунӑ. Палӑртар, теплицӑна «Теплицы регионов» (чӑв. Регионсен теплицисем) тулли мар яваплӑ общество тӑвать. Унӑн хуҫи — Виктор Вексельберг. Проекта усламҫӑ 6,5 миллиарда яхӑн тенкӗ укҫа хума хатӗр.

Теплица хӑпариэтакан ҫӗр лаптӑкӗ уйрӑм ҫынсен харпӑрлӑхӗнче пирки строительство чӑрмавлӑ пуҫланнӑ сӑмах-юмах тухнӑччӗ малтан. Халӗ, ав, тепӗр ыйтӑва хускатнӑ.

С. Чикмякова сӑнӗ

Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Вӑрнар районӗнчи Пӑртас ялӗнче пурӑнакан Агриппина Трофимова 100 ҫул тултарнӑ. Хӑйӗн ҫулне пӑхмасӑрах вӑл ӑспа-тӑнпа калаҫать, паянхи кунчченех эмел ӗҫсе курман.

«Ҫӗнтерӳ ҫулӗ» хаҫат сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Агриппина Трофимова пилӗк ачаллӑ ҫемьере ӳснӗ, ҫав пилӗк ачаран виҫҫӗшӗ усрава илнӗскерсем пулнӑ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче вӑл Сӑр шывӗ хӗрринче окоп чавнӑ, вӑрман каснӑ. Ӗмӗр тӑршшӗпех вырӑнти колхозра ӗҫленӗ. Машӑрӗпе, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ Яков Трофимовпа, пилӗк ачана ура ҫине тӑратнӑ. Шел те, мӑшӑрӗн те, ачисен те ӗмӗрӗ вӑрӑм пулман.

Палӑртса хӑвармалла, халӗ ӗҫпе вӑрҫӑ ветеранӗ мӑнукӗн Юрӑн ҫемйипе пурӑнать. Унӑн паянхи кун 24 мӑнук тата 31 кӗҫӗн мӑнук. Ҫавӑнпах Агриппина Егоровна хӑйне чи телейлӗ ҫын тесе йышӑнать.

Вӑрнар районӗнчи Кивӗ Мӗлӗш ҫыннисем сӗт укҫи илеймесӗр пӗр вӑхӑтра нушаланнӑ. Пӗтӗмӗшлп парӑм 50 пине ҫывхарнӑ, анчах сӗт пухакан усламҫӑ тӳлеме васкаман. Аптӑранӑ ҫынсем йӗрке хуралҫисенчен те пулӑшу ыйтнӑ. Унта вара пуҫиле ӗҫ пуҫарма сӑлтав ҫук тесе хуравланӑ.

Пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗнче ял ҫыннисем «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Ҫамрӑксен хаҫатне» ҫыру шӑрҫаланӑ. Журналистсем ҫыру йӗрӗпе вырӑна тухса кайнӑ, унта пурӑнакансемпе тӗл пулса калаҫнӑ хыҫҫӑн «Парӑма татман, ҫынсем вара ҫапах сӗт йӑтаҫҫӗ» ятпа материал пичетленӗ.

Хаҫатҫӑсем статья ҫырнипех ҫырлахман, материала республика прокуратурине ярса панӑ. Унтан «Ӗҫ-пуҫа йӗркеллӗ тӗпчесе пӗтермесӗрех, прокурор хушнине пӗтӗмпех пурнӑҫа кӗртмесӗрех уголовлӑ ӗҫе пуҫармалла мар тесе пӗтӗмлетни тӗрӗс мар. Полици ӗҫе малалла тӗпчет», — хурав ҫитнӗ.

Паян вара хаҫатҫӑсене ял ҫыннисем шӑнкӑравласа тав тунӑ, усламҫӑ парӑма татнине пӗлтернӗ.

РФ Президенчӗн Чӑваш Енри йышӑну пӳлӗмӗнче республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян ҫынсене йышӑннӑ. Унта Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Хурапхара пурӑнакан Николай Васильев пенсионер та ҫитнӗ.

Вӑл хӑйсен ялӗнче ҫуккишӗн пӑшӑрханнӑ. Ку ыйту хурапхасене ялӗпех кулянтарать иккен.

Тивӗҫлӗ канури ҫынна Михаил Васильевич ырӑ хыпар пӗлтернӗ: ялта кӑҫал шыв пулӗ. Шыв пӑрӑхне 2,9 километр тӑршшӗ сарма, шыв башни вырнаҫтарма, пушар резервуарӗсене йӗркелеме палӑртса хунӑ.

Хурапхасене питех те кирлӗ ӗҫе пурнӑҫлама хыснаран 8,3 миллион тенкӗ уйӑрма пӑхса хӑварнӑ.

«Пӗлтерӗшлӗ ҫак ыйтӑва кӑҫал татса парӑпӑр», — шаӗтарса каланӑ Михаил Игнатьев Элтепер йышӑнури ҫынна.

Калӑпӑшлӑ ӗҫе кӑҫалхи чӳк уйӑхӗнче вӗҫлемелле.

Ҫанталӑк тӑрук ӑшӑтнине пула ӗнер, ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Чӑваш Енри 11 районпа хулара пурӑнмалли ҫуртсемпе хуҫалӑхсем шыва кайнӑ.

Республикӑн ГКЧСӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ку инкек Элӗк, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Комсомольски, Сӗнтӗрвӑрри, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Елчӗк тата Тӑвай районӗсенчи хӑш-пӗр ялта, Ҫӗмӗрле хулинче пурӑнакансене пырса тивнӗ.

Ейӳ сарӑлнипе ҫыхӑннӑ лару-тӑру Патӑрьелпе Комсомольски тӑрӑхӗсенче уйрӑмах ҫивӗч. Кунта район администрацийӗсен пуҫлӑхӗсен йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн юханшывсенче шыв шайӗ хӑпарнӑран район ертӳҫисене, ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсене талӑкӗпех ӗҫлемелли йӗрке ҫине куҫарнӑ. Патӑрьел районӗнче Пӑла ҫырантан тухса кайнӑ, ҫавна май Патӑрьел, Анат Туҫа, Тӑрӑн, Кӗҫӗн Арапуҫ, Чӑваш Тимешӗ тата Вӑтаел ялӗсем шыва каяс хӑрушлӑх тухса тӑнӑ.

Сар.ru сӑнӗ

Елчӗк районӗнчи Мучар ялӗнче пурӑнакан Евдокия Шмелева 100 ҫул тултарнӑ. Ҫак ятпа юбиляра Ҫирӗклӗ Шӑхаль ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Леонид Кошкин саламланӑ, Раҫҫей Президенчӗн Владимир Путинӑн саламлӑ ҫырӑвне вуласа панӑ, хыпарлать асӑннӑ район администрациӗн официаллӑ сайчӗ.

Палӑртмалла, Евдокия Шмелева 1918 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Вӑрмар районӗнчи Ҫиҫтӗпе ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Йывӑр пурнӑҫа пӑхмасӑр пӗлӳ илме тӑрӑшнӑ. Кайран ӑна шӑпа Елчӗк тӑрӑхне илсе ҫитернӗ. Вӑл пуҫламӑш класс ачисене вӗрентнӗ. Мӑшӑрӗпе Алексей Ивановичпа 5 ача ҫуратса ура ҫине тӑратнӑ. Халӗ ватӑ ҫынна мӑнукӗсем, мӑнукӗсен ачисем савӑнтараҫҫӗ. Ҫулсем иртнине пӑхмасӑр кинемей хавас кӑмӑллӑ, вӑр-вар. Ял-йышпа та яланах тарават. «Вак-тӗвекшӗн харкашни, ӑмсанни, эрехпе иртӗхни пурнӑҫа кӗскетет», — палӑртать вӑл.